SỰ TÍCH CÂY NÊU NGÀY TẾT
(Nguồn: Truyện Cổ tích Việt Nam)
Ngày
ấy không biết từ bao giờ và cũng không biết bằng cách gì, Quỷ chiếm đoạt tất cả
đất nước. Người chỉ ăn nhờ ở đậu và làm rẽ đất của Quỷ. Quỷ đối với Người ngày
càng quá tay. Chúng nó dần dần tăng số phải nộp lên gấp đôi và mỗi năm mỗi
nhích lên một ít. Cuối cùng chúng nó bắt Người phải nộp theo một thể lệ đặc
biệt do chúng nó nghĩ ra là “Ăn ngọn cho gốc” Người không chịu, chúng nó lấy áp
lực, bắt Người phải theo. Vì thế, năm ấy sau vụ gặt, Người chỉ còn trơ ra những
rạ là rạ. Cảnh tượng da bọc xương thê thảm diễn ra khắp mọi nơi. Bên cạnh bọn
Quỷ reo cười đắc ý. Người cơ hồ muốn chết tuyệt.
Phật
từ phương Tây lại, có ý định giúp Người chống lại sự bóc lột tàn nhẫn của Quỷ.
Sau mùa đó, Phật bảo Người đừng trồng lúa mà cào đất thành luống trồng khoai
lang. Người cứ y lời làm đúng lời Phật dặn. Quỷ không ngờ Người đã bắt đầu có
mưu kế mới chống lại mình nên cứ nêu đúng trong thể lệ như trước “Ăn ngọn cho
gốc”. Mùa thu hoạch ấy, Quỷ rất hậm hực nhìn thấy gánh khoai núc nỉu chạy về
nhà Người đổ thành từng đống lù lù, còn nhà mình chỉ toàn những dây và lá khoai
là những thứ không nhai nổi, thể lệ đã qui định, chúng nó đành cứng họng không
thể chối cãi vào đâu được.
Sang
mùa khác, Quỷ thay thể lệ mới là “Ăn gốc cho ngọn”. Phật bảo Người lại chuyển
sang trồng lúa. Kết quả Quỷ lại hỏng ăn. Những hạt lúa vàng theo Người về nhà,
còn rạ phó mặc cho bọn Quỷ. Quỷ tức lộn ruột nên mùa sau chúng nó tuyên bố :
“Ăn cả gốc lẫn ngọn”. Lần này Quỷ nghĩ : -“Cho chúng mày muốn trồng gì thì
trồng, đằng nào cũng không lọt khỏi tay chúng tao”. Nhưng Phật đã bàn với Người
thay đổi giống mới, Phật trao cho Người hạt giống cây ngô để gieo khắp nơi mọi
chỗ.
Năm
ấy lại một lần nữa Người sung sướng trông thấy công lao của mình không uổng.
Trong nhà Người thóc ăn chưa hết thì từng gánh ngô đã tiến về chứa từng cót đầy
ăm ắp. Về phần Quỷ lại bị một vố cay chua tức uất hàng mấy ngày liền. Cuối cùng
Quỷ nhất định bắt Người phải trả lại tất cả ruộng đất không cho làm rẽ nữa. Trong
bụng chúng nó nghĩ: -“Thà không được cái gì cả còn hơn là để cho chúng nó ăn
một mình”.
Phật
bảo Người điều đình với Quỷ cho tậu một miếng đất vừa bằng bóng một chiếc áo cà
sa. Nghĩa là Người sẽ trồng một cây tre trên có mắc chiếc áo cà sa, hễ bóng che
bao nhiêu diện tích ở mặt đất là đất sở hữu của Người ở đó. Ban đầu Quỷ không
thuận, nhưng sau chúng nó suy tính thấy đất tậu thì ít mà giá rất hời bèn nhận
lời: “Ồ! Bằng một chiếc áo cà sa có là bao nhiêu”. Chúng nó nghĩ thế, hai bên
làm tờ giao ước: ngoài bóng che đất là của Quỷ, trong bóng che là của Người.
Khi
Người trồng xong cây tre, Phật đứng trên ngọn tung áo cà sa bay tỏa ra thành
một miếng vải tròn. Rồi Phật hóa phép làm cho cây tre cao vút mãi lên, đến tận
trời. Tự nhiên trời đất trở nên âm u: bóng của áo cà sa dần dần che kín khắp cả
mặt đất. Bọn Quỷ không ngờ có sự phi thường như thế, mỗi lần bóng áo lấn dần
vào đất chúng, chúng phải dắt nhau lùi mãi. Cuối cùng Quỷ không có đất ở nữa
phải chạy ra biển Đông. Vì thế người ta mới gọi là Quỷ Đông.
Tiếc
vì đất đai hoa màu đều thuộc về tay Người, Quỷ rất hậm hực, cố chiêu tập binh
mã vào cướp lại. Lần này Người phải chiến đấu với Quỷ rất gay go vì quân đội
của Quỷ có đủ một bầy ác thú như voi, ngựa, chó, ngao, bạch xà, hắc hổ v.v...
rất hung dữ. Phật cầm gậy tầm xích đánh giúp Người làm cho quân của Quỷ không
tiến lên được.
Sau
mấy trận bất lợi, Quỷ bèn cho quân đi dò xem Phật sợ gì, Phật cho chúng biết là
sợ hoa quả, oản chuối và cơm nắm, trứng luộc. Đối với Phật cũng dò hỏi và biết
quân của Quỷ chỉ sợ độc có mấy thứ : máu chó, lá dứa, tỏi và vôi bột.
Lần
giáp chiến sau đó, quân của Quỷ đem không biết cơ man nào là hoa quả đến ném
Phật, Phật bảo Người nhặt làm lương ăn rồi đem máu chó vấy khắp mọi nơi. Quân
của Quỷ thấy máu chó sợ hoảng hồn bỏ chạy.
Lần thứ
hai, quân của Quỷ lại đem oản chuối vào ném quân Phật. Phật bảo Người nhặt làm
lương ăn giã tỏi phun vào quân địch. Quân của Quỷ không chịu được mùi tỏi nên
cũng cắm đầu chạy biệt tích.
Lần
thứ ba, quân của Quỷ lại đem cơm nắm, trứng luộc vào ném quân Phật. Người tha
hồ ăn và theo lời Phật dùng vôi bột vung vào Quỷ. Người lại lấy lá dứa quất vào
chúng. Quỷ chạy không kịp, lại bị Phật bắt đầy ra biển Đông. Ngày Quỷ già, Quỷ
trẻ, Quỷ đực, Quỷ cái cuốn gói ra đi, bộ dạng của chúng vô cùng thiểu não. Chúng
rập đầu xuống đất cố xin Phật thương tình cho phép một năm được vài ba ngày vào
đất liền thăm phần mộ của tổ tiên cha ông ngày trước, Phật thấy chúng khóc vang
cả lên mới thương hại, hứa cho.
Vì
thế, hàng năm cứ đến ngày Tết nguyên đán là ngày Quỷ vào thăm đất liền, thì
người ta theo tục cũ, trồng nêu để cho Quỷ không dám bén mảng vào chỗ người
đang ở.
Bài học: Cần hiểu được tục treo cây nêu ngày tết của người Việt,
đó là đánh dấu đất của Phật, để ngăn quỷ hay các điều xấu ác vào nhà trong những
ngày đầu năm. Ý nghĩa sâu xa hơn, đó là cần nêu cao chánh Pháp của đức Phật
trong cuộc sống, thì sẽ luôn an lành và không gặp những điều xấu, ác.